Open login
Главная Новости «Notre-Dame de Parіs» мюзикли – қазақ тилида
«Notre-Dame de Parіs» мюзикли – қазақ тилида
15.01.2019 17:09   

«Уйғур авази» гезити,  9 январь 2019 ж.

Бәхтишат СОПИЕВ,

«Уйғур авази».

 

Йеқинда Астанадики Течлиқ вә Разимәнлик Сарийида Гиннессниң рекордлар китавидин орун алған дунияға мәшһур «Notre- Dame de Parіs» мюзикли қазақ тилида сәһниләштүрүлүп, бир һәптә давамида миңлиған тамашибинлар диққитигә һавалә қилинди.

Қазақстан Җумһурийити Мәдәнийәт вә спорт министрлигиниң, «Қазақконцерт» дөләт концерт тәшкилатиниң уюштуруши билән қолға елинған бу сәһнә әсәри, елимиз мәдәнийитидики 2018-жилниң әң чоң йеңилиғи сүпитидә етирап қилинмақта.

«Notre-Dame de Parіs» мюзикли дәсләп Парижда 1998-жили сәһниләштүрүлгән. Француз язғучиси Виктор Гюгониң «Notre-dame de Parіs» әсәри асасида вуҗутқа кәлгән мәзкүр мюзиклни жигирмә жил давамида барлиқ Европа театрлири утуқлуқ сәһнигә елип чиққан. Париж, Брюссель, Монреаль, Канада, Женева, Лондон, Милан, Барселона, Беҗин, Москва, Сеул, Сингапур, Люксембург, Гдыня, Анкара охшаш шәһәрлиридә җәми он бир миллиондин (!) ошуқ тамашибин көргән мюзикл дунияниң тоққуз тилиға тәрҗимә қилинған. Қазақстан мәзкүр мюзиклни дөләт тилиға тәрҗимә қилған онинчи мәмликәт болуп һесаплиниду. Бийил июнь ейида мюзиклниң қазақчә нусхисини сәһниләштүрүш үчүн қазақстанлиқ артистларға кастинг елан қилинған еди. Кастингни «Notre-dame de Parіs» мюзиклиниң муәллипи Риккардо Коччанте, режиссери Роберт Мариен өткүзди. «Қазақстанлиқ артистлар мениң көңлүмдин чиқти. Уларни асасән вокал җәһәттин қабилийәтлиригә қарап таллидуқ. «Notre-dame de Parіs» партиялирини иҗра қилиш һәркимниң қолидин келивәрмәйду, лекин биз әң лайиқ дегән үмүткарларни таллавалалидуқ», дәйду композитор Риккардо Коччанте.

 

Мошу йәрдә биз үчүн алаһидә тәкитләп кетидиған хошаллиқ шуки, талланған артистларниң арисида «Астана-мюзикл» дөләт театриниң талантлиқ актери, «Ромео-Джульетта» мюзиклидики Тибальт, «Қыз-Жибек» мюзиклидики Бекежан охшаш жирик рольлири билән көпчилик тамашибинларға йеқиндин тонулған талантлиқ уйғур жигити Расул Һосманов https://parvaz.kz/index.php/rasul-usmanov бу қетим «Notre-dame de Parіs» мюзиклидики баш қәһриманларниң бири Клопен ролиға лайиқ дәп тепилған. Эсмеральда (актриса Жарқынай Шалқар) исимлиқ гөзәл қиз һәққидики ривайәт, йәни һәқиқий муһәббәт, пак сөйгү һәм наһәқлик, сатқунлуқниң дәһшәтлик ақивәтлирини һекайә қилидиған әсәр үстидә йәтмиштин ошуқ артисттин тәркип тапқан топ қизғин ишлиди. Нәтиҗидә дуния әһлини һәйран қалдурған «Notre-Dame de Parіs» мюзикли пайтәхтимиз Астананиң 20 жиллиқ тойи һарписида тамашибинларға чоң соға сүпитидә тәғдим қилинди. Спектакльниң премьерисиға ҚҖ Мәдәнийәт вә спорт министри Арыстанбек Мухамедиулы вә Францияниң Қазақстандики Пәвқуладдә вә Толуқһоқуқлуқ әлчиси Филипп Мартинэ қатнашти.

 

Президентимизниң «Рухани жаңғыру» программиси һәм Астананиң 20 жиллиғи даирисидә әмәлгә ашурулған «Notre-Dame de Parіs» сәһнә әсәриниң бу қоюлуми, заманивий Қазақстанниң мәдәнийитидики әң чоң тарихий вақиә. Бу бизниң елимиз үчүнла әмәс, бәлки пүтүн Оттура Азия үчүн чоң йеңилиқ болуп һесаплиниду, – деди Арыстанбек Мухамедиулы. – Бу қоюлумниң алаһидилиги – әсәрдә һүнәр көрситидиған артистларға тәләп наһайити жуқури болди. Қазақстанниң һәрқайси җайлиридин йүзлигән үмүткарларниң арисидин әң күчлүк вокалистлар, актерлар, акробатлар билән уссулчилар «ғәлвүрдин тасқилип» елинди. Кастингни бәш ай бойи жүргүзгән «Notre-Dame de Parіs» мюзиклиниң композитори Рикардо Коччанте, либретто муәллипи – Люк Пламондон, режиссери Роберт Мариен, шундақла французлуқ продюсерлар вә режиссерлар қазақстанлиқ талланған артистларниң маһаритигә жуқури баһа бәрмәктә. Дуния мәдәнийитиниң җәвһиригә айланған «Notre-Dame de Parіs» мюзикли французлуқ шансон билән цыган мотивлиридики аммибаплиққа айланған XXІ әсирниң даңлиқ нахшилири, хореография, акробатлар һүнири һәм қайтиланмас декарациялар билән безәлгән. Мюзиклниң декарацияси Италиядин кәлтүрүлүп, кийим-кечәкләр Қазақстанда тикилди. Мюзикл давамида қазақ тилида орунлинидиған «Belle», «Danse mon esmeralda», «Le Temps des Cathedrales» кәби биз сөйүп тиңшайдиған 50тин ошуқ лирик нахша алаһидә диққәткә сазавәрдур. Вақит синиғидин өтүп, тамашибинниң иллиқ ихласиға бөләнгән мюзикл һечкимни бепәрва қалдурмаслиғи ениқ.

«Қазақконцерт» дөләт концерт тәшкилатиниң мудири Жеңис Сейдолланиң ейтишиға қариғанда, «Notre-Dame de Parіs» мюзикли пат-йеқинда Алмута вә башқа вилайәтләрдики тамашибинларға һавалә қилинмақчи. “Бу жил Өзбәкстандики Қазақстан жили болғанлиқтин, мәзкүр мюзиклни Ташкәнттиму көрситишни мәхсәт қиливатимиз”, – дәп тәкитлиди Жеңис Сейдолла.

“Notre-Dame de Parіs” мюзиклиниң қазақ тилидики нусхисиниң муәллипи – Серикзат Дүйсенғазы. Лайиһә муәллиплири – Шарль вә Николас Талар.

http://uyguravazi.kazgazeta.kz/?p=37572

 
Интересный материал? Поделись с другими: