Сәһнидә — «Ләйли вә Мәҗнун»

Өткән һәптидә Қ.Ғоҗамияров намидики дөләт академиялик Уйғур музыкилиқ-комедия театрида өзбәк драматурги Ш.Хуршидниң қәлимигә мәнсүп «Ләйли вә Мәҗнун» музыкилиқ драмиси қоюлди. Йәттинчи вә сәккизинчи әсирләрдә шәриқ хәлиқлириниң арисида кәң тарқалған ушбу ашиқлар дастанини өзбәк тилидин М.Һошурова билән Т.Аблизова тәрҗимә қилған. Әрәп йерим арилиниң шималий қисмида йүз бәргән вақиәләр, җүмлидин бир-бирини чәксиз сөйгән икки ашиқ-мәшуқниң паҗиәлик муһәббити баян қилинидиған әсәр Маруф Отажановниң (Өзбәкстан) режиссерлиғида сәһниләштүрүлди.

Шәмшидин АЮПОВ,
«Уйғур авази», 24.02.22

Тәкитләш керәкки, спектакльни бир көрүпла, униңға баһа бериш қийин мәсилә. Шуңлашқа буни мутәхәссисләрниң әнчисигә қалдуруп, өзимизниң тамашибин сүпитидә алған тәсиратимизни ейтип өтмәкчимиз. Бану-Әмир қәбилиниң Қәйс исимлиқ оғли хошна қәбилиниң гөзәл қизи Ләйли Аль-Әмирийәгә ашиқ болиду. Ләйлиниң атиси қизини Қәйскә беришкә қарши болуп, Ибн Салам исимлиқ кишигә ятлиқ қилиду. Буни аңлиған Қәйс чөл-баяванларни макан қилип, «мәҗнун» атилиду. Икки яш муһәббәт отида көйүп, бир күндә һалак болиду.
Драминиң сюжети Әрәп йерим арилиниң шималий қисмида йүз бәргән вақиәләр, җүмлидин бир-бирини чәксиз сөйгән икки ашиқниң паҗиәлик муһәббити, ечинишлиқ тәғдири, дәрт-пәрияди асасида қурулуп, униңда изтирап болған көңүлниң аһу-зари, товлаш-толғинишлири, шу дәвирдики реал һаят, униң ләззити, инсанниң улуғварлиғи мәдһийиләнгән. 
Қәйсниң чөл-баяванларни макан қилип, «мәҗнун» атилиши, чин сөйгүниң саһиби, һар-номуси таза, вижданлиқ қиз Ләйлиниң паҗиәлик өлүми, Қәйсниң һаятиниң ахириғичә сәмимий муһәббәткә садиқ болуп, Ләйлиниң җәсиди қешида мәһбубисиниң қолини тутқан һалда бақи дунияға сәпәр чекиши, бу икки яшниң һәқ йолида набут болуши вә икки ашиқ роһиниң көккә көтирилиши тамашибинни ойландуруп, келәчәк әвлатта муһәббәткә садақәт һис-туйғусини ойғитишқа чақириду. 
Мәзкүр музыкилиқ драмида баш рольларни иҗра қилған Ризат Мамутов (Мәҗнун) билән Эмина Рәхмәтҗанниң (Ләйли) маһаритини алаһидә тилға елишқа әрзийду. Улар өзлири гәвдиләндүрүватқан образларниң ички дуниясини, һиссиятлирини толуқ ечип беришкә муваппәқ болалиди. Уларниң өзлири яратқан қәһриманлар обризини ечип бериш йолида көп әмгәк қилғанлиғи байқилиду. Шундақла Дилшат Аманбаев (Әмир), Ғәйрәт Тохтибақиев (Мәһди), Турсунҗан Илиев (Навфал), Рисам Мамутов (Әлишер Наваий), Шөһрәт Мәмәтов (Ибн Салам), Пәрһат Давутов (Шәйх), Турған Һезимов (Бәг), Саһирәм Шәрипова (Сопийә), Роза Бәхтибаева (Тәрбийичи) Назугум Тайирова (Җәмилә) вә башқиму актерларниң әсәрниң утуқлуқ чиқишиға өз төһписини қошқанлиғиниму тилға алмай мүмкин әмәс. 
Мошу йәрдә шуниму тәкитләш лазимки, сәһниниң әсәргә мувапиқ безилиши вә актерларниң кийгән кийим-кечәклири тамашибинни бирдин өзигә мәһлия қилиду. Бу җәһәттин, болупму баш рәссам Гөзәл Мәмәдинованиң әмгигини алаһидә тәкитлигән орунлуқ. Оркестр — «Нава» фольклор ансамбли сазәндилириниңму мәзкүр спектакльниң утуқлуқ чиқишиға қошқан үлүши зор. 
Қисқиси, «Ләйли вә Мәҗнун» ишқий романтик драмисида инсаний хисләт, мөлдүр муһәббәт, садақәтлик, ләвзидә чиң туридиған, полат ирадилик қәһриман обризи гәвдиләнгән.

https://uyguravazi.kazgazeta.kz/news/47145